مخازن تحت فشار، تجهیزاتی هستند که برای نگهداری و انتقال مایعات و گازها در فشارهای بالا مورد استفاده قرار میگیرند. این مخازن در صنایع مختلفی از جمله نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاهها و صنایع شیمیایی کاربرد دارند. طراحی، ساخت و نگهداری صحیح این مخازن از اهمیت ویژهای برخوردار است، زیرا هر گونه نقص یا خرابی در آنها میتواند به حوادث جدی منجر شود.
تعریف و انواع مخزن های تحت فشار:
مخزن تحت فشار به مخزنی گفته میشود که فشاری بیشتر از فشار اتمسفر را در خود نگه میدارند. این مخازن به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
1. مخازن استوانهای:
این نوع مخازن به شکل استوانه ساخته میشوند و معمولاً برای نگهداری گازها و مایعات تحت فشار متوسط و بالا مورد استفاده قرار میگیرند.
2. مخازن کروی:
این مخازن به شکل کروی هستند و به دلیل توزیع یکنواخت فشار در تمام نقاط، برای نگهداری گازهای بسیار تحت فشار مناسباند.
کاربردهای مخزن تحت فشار
مخزن های تحت فشار در صنایع مختلفی کاربرد دارند که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
– صنایع نفت و گاز: نگهداری و حمل و نقل گازهای طبیعی و مایعات نفتی
– صنایع پتروشیمی: ذخیرهسازی مواد شیمیایی با فشار بالا
– نیروگاهها: ذخیره و انتقال بخار آب در توربینها.
– صنایع غذایی و دارویی: نگهداری مواد اولیه و محصولات نهایی تحت فشار برای حفظ کیفیت و جلوگیری از آلودگی
مواد ساخت مخازن تحت فشار
مواد مورد استفاده برای ساخت مخزن تحت فشار باید توانایی تحمل فشارهای بالا و مقاومت در برابر خوردگی را داشته باشند.
– فولاد کربنی: برای کاربردهای عمومی و فشارهای متوسط
– فولاد ضد زنگ: برای محیطهای خورنده و فشارهای بالا
– آلیاژهای آلومینیوم و نیکل: برای کاربردهای خاص و
فشارهای بسیار بالا
طراحی و استانداردها
طراحی مخازن تحت فشار باید بر اساس استانداردهای بینالمللی صورت گیرد. برخی از این استانداردها شامل:
ASME Boiler and Pressure Vessel Code
API 620 و API 650
EN 13445
ایمنی و نگهداری
ایمنی و نگهداری ایمنی مخازن تحت فشار از اهمیت حیاتی برخوردار است. برای جلوگیری از حوادث، باید موارد زیر رعایت شود:
- بازرسیهای دورهای: بازرسیهای منظم برای کشف هر گونه نقص یا خوردگی
- آزمونهای فشار: تست فشار به صورت دورهای برای اطمینان از عملکرد صحیح مخزن
- نگهداری و تعمیرات: تعویض قطعات معیوب و تعمیرات به موقع
مخازن تحت فشار نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف ایفا میکنند و طراحی و نگهداری صحیح آنها برای جلوگیری از حوادث ضروری است. استفاده از مواد مناسب، رعایت استانداردها و انجام بازرسیهای دورهای از جمله اقدامات ضروری برای حفظ ایمنی و کارایی این مخازن است
فشار کاری مخازن تحت فشار
فشار کاری مخازن تحت فشار در صنایع مختلف بسته به نوع کاربرد و نوع موادی که در آنها نگهداری میشود، متفاوت است.
– گازهای طبیعی: فشار کاری مخازن تحت فشار برای نگهداری گازهای طبیعی معمولاً بین 2000 تا 3600 پوند بر اینچ مربع (psi) است.
.
– مایعات نفتی: فشار کاری برای مخازن نگهداری مایعات نفتی کمتر است و معمولاً در محدوده 150 تا 500 psi قرار دارد.
– مواد شیمیایی: فشار کاری برای نگهداری مواد شیمیایی بسته به نوع ماده متفاوت است، اما معمولاً بین 150 تا 3000 psi است.
.
– گازهای صنعتی: مانند هیدروژن و نیتروژن که در فشارهای بسیار بالا (تا 10000 psi) نگهداری میشوند.
– بخار آب: مخازن تحت فشار در نیروگاهها برای ذخیره و انتقال بخار آب استفاده میشوند و معمولاً در فشارهای 1000 تا 3500 psi کار میکنند.
– نگهداری مواد اولیه و محصولات نهایی: فشار کاری این مخازن بسته به نوع محصول و نیازهای فرآیند متفاوت است و معمولاً در محدوده 15 تا 300 psi قرار دارد.
گاز مایع: مخازن تحت فشار برای نگهداری گاز مایع (LNG) معمولاً در فشارهای 100 تا 250 psi کار میکنند.
.
– پروپان و بوتان: این گازها در مخازنی با فشار کاری 100 تا 200 psi نگهداری میشوند.
– سیستمهای سوخت هیدروژنی: مخازن تحت فشار در خودروهای هیدروژنی معمولاً در فشارهای 5000 تا 10000 psi کار میکنند.
– سیستمهای پیشران: مخازن تحت فشار در صنایع هوافضا برای نگهداری سوخت و اکسید کنندهها در فشارهای بسیار بالا (تا 5000 psi و بیشتر) طراحی میشوند.
فشار کاری مخازن تحت فشار در هر صنعت بسته به نوع ماده و نیازهای فرآیند متفاوت است. طراحی، ساخت و نگهداری این مخازن باید با توجه به شرایط خاص هر صنعت و رعایت استانداردهای ایمنی انجام شود تا از بروز حوادث جدی جلوگیری شود.
با مخازن تحت فشار با درب بایونت اتوماتیک بیشتر آشنا شوید.
